قىرعىز ەلىبىزدىن زالقار ماناسچىسى - جۉسۉپ ماماي 1918-جىلى 4- ايدا قىزىلسۇۇ قىرعىز اپتونوم وبلاس اقچئىي وودان قارابۇلاق ايىلى مەركەچ قىشتاعىندا چارباچى ۉي بۉلۅۅسۉندۅ جارىق دۉينۅگۅ كۅز اچقان . 6 جاشىندا مولدو قوجولوردۇن قولۇنا وقۇۇعا بەرىلگەن . كىيىنچەرەەك جاڭىچا مەكتەپتە وقۇعان . 8 جاشىنان ۅز اعاسى جانا ۇستازى بولعون بالباي مامايدىن جەتەگىندە «ماناس » ەپوسۇن وقۇۇعا جات الۇۇعا باشتاعان . ەس تارتقاندان باشتاپ ەلە كۅرگۅنۉ «ماناس» ، سۉيگۅنۉ «ماناس» بولدۇ .
1934-جىلى كۉز كۉندۅرۉنۉن بىرىندە بالباي ۅمۉر بويۇ توپتوعون ، بۇلعارى قۇرجۇندۇن ەكى كۅزۉ لىق تولعون «ماناس» ەپوسۇ باشتاعان داستان ، تارىحى كىتەپتەر ، قول-جازما ماتەرىيال ، چۅنتۅك قاتىرەلەردى جۉسۉپكۅ ۇلۇۇ تىلەكتەرىن قوشۇپ تاپشىرىپ بەرەت . جۉسۉپتۉن ۉستۉنۅ ماناسچىلىق ۅنۅرۉنۉن وور جووپكەرچىلىگى جۉكتۅلۉپ . «ماناس» تى قۇنۇت قويۇپ بىشىقتاپ وقۇۇ كۉنۉمدۉك تۇرمۇشۇنۇن ەڭ مانىلۉۉ ما ... تولۇق كۅرۉۉ... »